Ηράκλειο - Πλαταμών

Πληροφοριακά Στοιχεία

Δημοσιεύθηκε : Δευτέρα, 07 Απρίλιος 2014 08:13

Γράφτηκε από Έφη Πουλάκη-Παντερμαλή

Ηράκλειο - Πλαταμών

«Απέχει το Ηράκλειο πέντε χιλιάδες βήματα και κείται
στα μέσα μεταξύ Δίου και Τεμπών σε ένα βράχο πάνο από ένα χείμαρρο."

Τίτος Λϊβιος XLIV 8,8

Κομβική και διαχρονικής σημασίας  θέση είναι ο λόφος του Πλαταμώνα. Το 1816,  ο περιηγητής Clarke τον ταύτισε με το Ηράκλειο, νοτιώτερη πόλη της Πιερίας ως την ίδρυση της Φίλας.  Η ταύτιση επαναλήφθηκε αργότερα από τον Heuezey που εκτός των κιόνων και λοιπών αρχιτεκτονικών που αναφέρονται ότι καταστράφηκαν τα νεώτερα χρόνια, είδε  μία ανάγλυφη στήλη,  μία ενεπίγραφη βάση Μενάνδρου "πολύ καλής εποχής" και κυρίως τμήμα αρχαίου τείχους  χαμηλά στον λόφο. Οδηγήθηκε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι το αρχαίο Ηράκλειο ήταν μεγαλύτερο από τον βυζαντινό Πλαταμώνα.  

Ωστόσο το όνομα είναι Πλαταμών αρχαιότατο, και μάλιστα ομηρικό.  «aÙt¦r œpeita ErmÁj carmÒfrwn e„rÚsato p…ona œrgale…J ™pˆ platamîni»  λέει ο ομηρικός ύμνος στον Ερμή.  Σηματοδοτεί έναν λείο βράχο που περιβάλλεται ή καλύπτεται με νερό. Ο βυζαντινός Πλαταμών λοιπόν δεν θα μπορούσε παρά να είναι και ένας  αρχαίος πλαταμών,  μία “έφαλος πέτρα”, “λεία”, “ταπεινή, περί ής πλατύνονται τα κύματα”, ο βράχος δηλαδή του  κάστρου, μοναδική "πλαταμώδη άκρα" του Ολύμπου στην θάλασσα. Το Ηράκλειο λοιπόν θα μπορούσε να εκτείνεται και πέραν του συγκεκριμένου λόφου  οπότε ο λόφος του Κάστρου θα ήταν ο πλαταμώνας του.   

Οικοδομικές φάσεις του Ηρακλείου από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού μέχρι και την Ρωμαϊκή εποχή, μόλις πρόσφατα εντοπίστηκαν, χάρη στις χρηματοδοτούμενες από τον ΕΡΓΟΣΕ ανασκαφές στη θέση Κρανιά, μάλλον περιοχή του λιμανιού του Ηρακλείου.    Από τα κεραμικά της εργαστήρια των κλασσικών και ελληνιστικών χρόνων, ή  [τουλάχιστον] και από αυτά,  φαίνεται ότι προμηθεύονταν τα  καθημερινά τους σκεύη οι γειτονικές αγροικίες του Ολύμπου.