Ζάβατον
- Πληροφοριακά Στοιχεία
- Δημοσιεύθηκε : Δευτέρα, 07 Απρίλιος 2014 08:10
- Γράφτηκε από Έφη Πουλάκη-Παντερμαλή
Στα ενδιάμεσα χρόνια μεταξύ του Ηρακλείου και του Πλαταμώνα, ένα νέο όνομα είχε κάνει την εμφάνιση του στην περιοχή, το Sabatum, ή Sabatium, ή Sabation, 12 μίλια από το Δίον.[1]
Ο Ορφικός μύθος των διπλανών πάλαι-ποτέ Λειβήθρων οδηγεί στον συσχετισμό με τον Σαβάζιο, και ενδεχομένως σε κάποιο ιερό που ανακαλεί τον τοπικό μύθο.
Δώδεκα μίλια από το Δίον, φτάνει κανείς πράγματι μεταξύ Λειβήθρων- Πλαταμώνα. Εδώ βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος Παλιόκαστρο, επιφανειακά των ρωμαϊκών χρόνων. Η περιοχή λέγεται Πέρασμα, περιγραφικό όνομα, αφού εδώ οδηγούν ορεινά μονοπάτια από το πέρασμα Καλλιπεύκης και τις πηγές των Αγίων Αποστόλων. Αυτές οι πηγές θα δικαιολογούσαν ιερό, όχι απαραιτήτως διονυσιακό. Αν αποσυνδεθούμε από τον Σαβάζιο, του οποίου ίχνος δεν ανιχνεύτηκε, τα πράγματα ίσως είναι πιο εύκολα. Ζάβατον είναι η αιολική μορφή του διάβατον και μεταφράζεται πέρασμα για νερό.
Η ταύτιση με την γεωγραφία της περιοχής και το ταυτόσημο σημερινό Πέρασμα είναι απόλυτη, η ταύτιση Ζάβατον - Sabatum πιθανή. Ανάλογο διπλανό παράδειγμα είναι τα Λείβηθρα. Στην σιωπή του Ολύμπου από την ημέρα που εγκαταλείφθηκαν μέχρι σήμερα, βρίσκονται παρόλα αυτά στα ταυτόσημα σημερινά Κανάλια. Ίσως τα περιγραφικά της φύσης τοπωνύμια να είναι στην περιοχή αθάνατα. Και ίσως μπορούμε να τα απαλλάξουμε από τον Σαβάζιο.
Σημειώσεις
[1] Βλ. ΠινακαPeutinger: Pella., Beroea, Ascordus, Arulos, Bada, Anamo, Hatera, Bium (Dium), Sabatium, Stenas (Tempe), Olympum